Üniversite sınavının ilk oturumu 8 Haziran Cumartesi gününe yaklaşırken, gençler arasında sınav stresi giderek artmakta.
Beslenme Uzmanı Hande Selin Ok, bu stresin gençlerde yeme davranış bozukluklarına yol açabileceğini ve abur cubur tüketimini artırabileceğini belirtti.
Stres altındaki gençlerin, özellikle sınav dönemlerinde, sağlıksız atıştırmalıklara yönelme eğiliminde oldukları gözlemlenmekte.
Stres, vücutta kortizol gibi stres hormonlarının salınımını tetikler ve bu da açlık hissini ve özellikle yüksek şekerli, yüksek kalorili gıdalara olan isteği artırabilir. Bu durum, gençlerin abur cubur tüketimini artırmasına ve dolayısıyla sağlık sorunlarına yol açabilir.
Uzman Ok, bu dönemde doğru, yeterli ve dengeli bir beslenme programının uygulanmasının hem sağlık problemlerinden korunma hem de doğru besin seçimi ile başarıyı artırmanın mümkün olduğunu vurguladı.
Sınav stresiyle başa çıkmanın yollarından biri olarak düzenli uyku ve egzersizin önemi de unutulmaması gerektiği ifade edildi.
Diyetisyen Ok, güne sıkı bir kahvaltı ile başlamanın ve kahvaltıda kaliteli karbonhidratları eksik etmemenin önemini belirtti.
Ayrıca, ara öğünlerin ihmal edilmemesi, haftada birkaç kez yağlı balık tüketilmesi ve omega-3 yağ asitlerinin hafızayı güçlendirdiği gibi önerilerde bulunuyor.
Ayrıca, sınav stresiyle başa çıkarken, şekerli yiyeceklerin ve tatlıların kan şekerinde ani yükselme ve düşmelere neden olabileceği, bu durumun da öğrencinin konsantrasyonunu bozabileceği ve ders çalışmasını engelleyebileceği belirtiliyor.
Bu nedenle, masa başında sürekli yüksek kalorili yiyecekler tüketmek yerine, daha sağlıklı atıştırmalıklar tercih edilmeli.
Sınavdan bir gün önce daha önce yemediğiniz besinleri tüketmekten kaçınmak, mümkünse dışarıda yemek yememek ve evde daha önce yediğiniz yemekleri tercih etmek önemlidir.
Ayrıca, huzursuzluk, kalp çarpıntısı ve uykusuzluk gibi sağlık problemlerine yol açabileceği için çay, kahve, kola yerine bitki çaylarını tercih etmek faydalı olacağı bildirildi.
Psikolog Deniz Doğruöz, sınav stresiyle başa çıkmanın yollarını şu şekilde açıklıyor:
Yanlış ve olumsuz düşünce ve inançların farkına varın! Olumsuz ve önyargılı düşünceler aklınızdan geçtikçe, kendinizi eleştirmeden esnek bir dille sakince konuyu anlamak ve kendinizi yönlendirici bir dille telkin edin. Kendinize karşı olumlu bir dil yaklaşımını tercih edin. “Bu sınavda başarısız olacağım.” gibi olumsuz düşünceleri “Bu sınavı başarıyla geçebilirim.” gibi pozitif düşünce ve inançlarla değiştirmeyi deneyin. Kendinize olan inancınızı artırın.
Kaygının yoğunlaştığı zamanlarda dikkatinizi farklı şeylere yönlendirmeye çalışın. Bu, bir konuşma da olabilir, duvardaki bir resim, havadaki bulut, kuş veya müzik sesi gibi şeyler olabilir. Kaygınızı azaltacak nefes alma egzersizleri uygulayın. Vücudun gerilen kaslarını rahatlatmak amacıyla gevşeme egzersizleri yapın. Düzenli egzersiz yaparak kaygınıza karşı bir ivme katın hayatınıza!
Yaşanan stres ve kaygıyı yok saymayın, aksine bunları herkes tarafından yaşanabileceğini kabul edin. Kaygı yok olmasa da, siz rahatladıkça azalacak bir konudur. Sınav öncesinde çalışma alışkanlıklarınızı gözden geçirin. Sizin için en doğru çalışma yöntemini bulun. Zaman yönetimini öğrenin. Beslenme, su tüketiminiz ve uyku düzeninize dikkat edin. Çalışmaları son güne bırakmaktansa düzenli bir şekilde ilerleyin. En önemlisi, sınava verdiğiniz anlam ve sınavdan beklentinizle ilgili gerçekçi olun.
Sınav sonrasında, her ne olursa olsun bu süreci atlattığınız için kendinizi ödüllendirin. Daha sonrası için de uygun planlamalar yapın. Destek alın; sınav stresi yaşıyorsanız bir profesyonelden destek almak, bu döneminizde sağlıklı bir yol çizebilmenize olanak sağlar.
İç Hastalıkları Uzmanı ve Fitoterapist Prof. Dr. Murat Hakan Terekeci, yaklaşan LGS ve YKS bu sorunları azaltmanın ipuçlarını şöyle paylaşıyor:
1. Stresi azaltan besinler tüketin.
2. En az 7-9 saat uyuyun.
3. Yeterince su için.
4. Odaklanmanıza engel olacak besinleri tüketmeyin.
5. Sınavdan önceki gece bunları yapın.
6. Sınav sabahı böyle beslenin.
7. Yanınıza bunları alın.
Sınav Kaygısı Nedir?
Sınav kaygısı, öğrenilen bilginin sınav sırasında etkili biçimde kullanılmasını engelleyen ve başarının düşmesine yol açan yoğun kaygıdır. Bazı öğrenciler, yaklaşan sınavdaki başarı düzeyini genelleyerek, bunu kişiliğinin başarı ya da başarısızlığı olarak değerlendirir. Bu durum, değerlendirilme korkusuna ve sınavın sürecinden çok sınavın sonucuna odaklanmaya neden olur.
Sınav kaygısı, pek çok öğrenci tarafından yaşanır. Sınav öncesinde, sırasında ve sonrasında gerginlik ve heyecan hissedilebilir. Bu, beklenilen bir duygudur. Sınav kaygısı, sınava hazırlanmak ve sınav sırasında başarıya ulaşmak için istekli olmayı sağlar. Ancak, sınav kaygısı normal kaygıdan farklı ve daha şiddetlidir! Potansiyel olarak daha ezicidir! Daha rahatsız edici ve huzursuzluk vericidir! Yardımcı ya da motivasyon sağlayıcı değildir. Sınav kaygısının olması, sınav öncesini, sınav anını ve sınav sonrasını kapsar. Örneğin, ders çalışmayı, dikkati verimli kullanılmayı engeller. Sınav anında bilgiyi kullanmayı, karar verme sürecini etkiler. Bilgi düzeyine ve kendine olan güveni azaltır.
